Svjedočanstvo o stradanju srpskog naroda i pokušaju gašenja srpskog identiteta i pisma pod nazivom „Bugari u izvještajima Arčibalda Rajsa 1915-1918“ predstavljena je sinoć derventskoj publici.
U prostorijama Narodne biblioteke „Branko Radičević“ prisutni su imali priliku da poslušaju o djelu koje sabira sedam jezika. Ono sadrži originalne dokumente sakupljene u istraživanju istorije Prvog svjetskog rata u istočnom dijelu Srbije i dijelu prema Prokuplju, Požarevcu i Surdulici, koje je proveo jedan od autora pukovnik – pilot Milorad Đošić.
– U priređivanju, tačnije istraživanju koje je trajalo oko godinu dana, mnogo su nam pomogli Arhiv Srbije, meštani sela od Aleksinca do Surdulice, pa čak i Bitola. Djelo sadrži originalne dokumente prevedene na srpski jezik, pa čak i neke dokumente koje smo dobili uz pomoć Narodne biblioteke o zabranama upotrebe ćirilice. Ideja za nastanak dela desila se zbog mog porekla, jer su moji roditelji iz Pirota, a i moj pradeda je jedan od preživelih tog užasa – kazao je Đošić dodavši da same korice djela nose posebnu simboliku.
– Na gornjem delu prednje strane korica predstavljen je voz, a u donjem delu su devojčice, a ta strana nosi simboliku 8.000 ukradenih srpskih devojčica u periodu od 1915. do 1918. godine, koje su Bugari odvezli u Tursku i nikad ih nisu vratili. Celo delo sadrži potresne izveštaje, dokumente, kao i fotografije od kojih su možda najteže one na kojima je ovekovečeno spaljivanje živih ljudi – dodao je autor.
Promocije ovog djela koje sadrži potresne izvještaje o stradanju Srba organizovalo je Srpsko prosvjetno kulturno društvo „Prosvjeta“.